Poradnik VAT nr 12 (420) z dnia 20.06.2016

Kiedy można korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania obrotu w kasie fiskalnej?

Prowadzimy działalność handlową w zakresie sprzedaży m.in. kartek okolicznościowych, znaczków pocztowych, kalendarzy. Oprócz tego świadczymy usługi kurierskie (PKWiU 53.20.11.0). Czy możemy korzystać ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy?

Co do zasady, podatnicy, którzy dokonują sprzedaży m.in. na rzecz osób prywatnych, sprzedaż tę muszą ewidencjować w kasie fiskalnej. Jednakże rozporządzeniem w sprawie zwolnień, Minister Finansów zwolnił z obowiązku stosowania kas rejestrujących niektóre grupy podatników. Określone w tym rozporządzeniu zwolnienia mają zarówno charakter przedmiotowy, czyli dotyczą ściśle określonych czynności oraz podmiotowy i wtedy dotyczą całej działalności podatnika.

Z pytania wynika, iż podatnik wykonuje czynności zwolnione przedmiotowo z ewidencjonowania, tj. usługi kurierskie. Czynności te sklasyfikowane w PKWiU ex 53 - "Usługi pocztowe i kurierskie - z wyłączeniem usług w zakresie przygotowywania oraz dostawy towarów na zamówienie" wymienione są w poz. 18 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień i na mocy § 2 ust. 1 podlegają zwolnieniu z ewidencjonowania przy użyciu kasy do końca 2016 r.

Jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 13 listopada 2015 r., nr IPPP2/4512-904/15-2/RR ww. zwolnienie podatnik: "(...) może stosować tylko do usług, których sprzedaż będzie dokonywana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, gdyż nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez podmioty inne, niż wymienione w (...) art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, tj. w przypadku działalności (...) przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, jak również przez firmy. (...)"

Oprócz świadczenia usług kurierskich, Czytelnik dokonuje również sprzedaży towarów, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego.

W związku z powyższym należy przeanalizować - przy założeniu, że podatnik nie utracił prawa do zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej - czy może on korzystać ze zwolnienia podmiotowego ze względu na osiągane obroty lub ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego z tytułu udziału obrotów zwolnionych z ewidencjonowania w obrotach ogółem.

» Zwolnienie ze względu na obroty

Podatnik kontynuujący działalność gospodarczą ma prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej, jeżeli kwota obrotu ze sprzedaży dla osób fizycznych i rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 20.000 zł.

Ustalając, czy limit zwolnienia z ewidencjonowania w kasie fiskalnej został przekroczony, należy więc wziąć pod uwagę jedynie sprzedaż dla osób prywatnych i rolników ryczałtowych.

Pamiętać także należy, że nie można wyłączać z tej kwoty sprzedaży usług i towarów, które na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień zostały zwolnione przedmiotowo z ewidencjonowania i wymienione są w załączniku do tego rozporządzenia, np. usług pocztowych i kurierskich.

Jeśli limit obrotów w trakcie 2016 r. przekroczy kwotę 20.000 zł, to zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesięcy, następujących po miesiącu, w którym przekroczenie to nastąpi.

W takim przypadku podatnik obowiązany będzie do rejestracji za pomocą kasy fiskalnej, każdej sprzedaży nieobjętej zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania. Jedynie w sytuacji całkowitego zaprzestania sprzedaży towarów na rzecz osób fizycznych i wykonywania wyłącznie czynności zwolnionych przedmiotowo z ewidencjonowania, podatnik nie musiałby instalować kasy fiskalnej.

» Zwolnienie ze względu na strukturę sprzedaży

Podatnicy, których obroty na rzecz osób fizycznych przekraczają (nawet znacznie) kwotę 20.000 zł, mają możliwość korzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania w zakresie całej działalności, pod warunkiem, że przeważająca część ich obrotów dotyczy sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z ewidencjonowania.

Powyższe zwolnienie określone jest w § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie zwolnień i stanowi, iż zwalnia się w danym roku podatkowym, podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług zwolnionych z ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia (poz. 1-34), w przypadku, gdy w poprzednim roku podatkowym udział obrotów z tytułu tej sprzedaży w całkowitym obrocie podatnika (zwanym "udziałem procentowym obrotu") realizowanym na rzecz podmiotów wymienionych w art. 111 ust. 1 ustawy, był wyższy niż 80%.

Należy jednak mieć na uwadze, że zwolnienia, o którym mowa powyżej nie stosuje się w przypadku podatników, którzy w pierwszym lub drugim półroczu poprzedniego roku podatkowego osiągnęli udział procentowy obrotu równy lub niższy niż 80% (§ 3 ust. 3 rozporządzenia).

Do wyliczenia współczynnika przyjmuje się wyłącznie wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych.

Generalnie podatnicy, którzy w prowadzonej działalności gospodarczej korzystają ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego, po zakończeniu każdego półrocza muszą liczyć się z koniecznością dokonania ponownego przeliczenia struktury obrotów. Jeżeli w wyniku tego przeliczenia okaże się, że udział procentowy obrotu w danym półroczu będzie niższy lub równy 80%, to podatnik powinien rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej.

Zwolnienie to traci bowiem moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca półrocza danego roku podatkowego, w którym podatnik korzysta z tego zwolnienia, jeżeli w okresie tego półrocza udział procentowy obrotu był równy albo niższy niż 80% (§ 5 ust. 3 ww. rozporządzenia).