Odliczenie ulgi z tytułu zakupu kasy w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej

Jestem czynnym podatnikiem VAT i prowadzę działalność sezonową, polegającą na sprzedaży roślin ogrodowych. We wrześniu 2012 r. przekroczyłam limit obrotów w wysokości 40.000 zł zwalniający z ewidencjonowania przy użyciu kasy. Z dniem 1 października 2012 r. do końca marca 2013 r. zawiesiłam działalność gospodarczą. Czy jest możliwe zakupienie kasy w trakcie zawieszenia działalności i jednocześnie skorzystanie z ulgi przysługującej na jej zakup?

Z przepisów ustawy o VAT, a w szczególności z jej art. 111 ust. 4 wynika, że podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

Z kolei szczegółowe zasady, warunki i tryb odliczania kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, na mocy delegacji ustawowej, zostały określone przez Ministra Finansów w rozporządzeniu w sprawie odliczeń.

Aby skorzystać z przysługującej ulgi na zakup kasy, podatnik musi spełnić wszystkie warunki określone zarówno w ustawie, jak i w rozporządzeniu w sprawie odliczeń, a mianowicie:

posiadać dowód zapłaty całej należności za kasę rejestrującą,
złożyć w urzędzie skarbowym przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania pisemne zgłoszenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania (w przypadku podatników, którzy zamierzają stosować tylko jedną kasę rejestrującą, zawiadomienie może być dokonane na formularzu zgłoszenia o miejscu instalacji kasy rejestrującej),
rozpocząć ewidencjonowanie nie później niż w obowiązującym terminie, przy użyciu kas rejestrujących nabytych w okresie, kiedy były objęte ważnym potwierdzeniem, że kasy te spełniają funkcje wymienione w art. 111 ust. 6a ustawy oraz kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać.

Odliczenie przysługującej ulgi z tytułu zakupu kasy przez czynnego podatnika VAT może być dokonane w deklaracji podatkowej dla podatku VAT za okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał), w którym rozpoczęto ewidencjonowanie lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym. Uprawnienie to wynika z § 3 ust. 1 rozporządzenia w sprawie odliczeń.

Sposób dokonywania odliczenia ulgi uzależniony jest od tego, czy w danym okresie rozliczeniowym u podatnika wykazany podatek należny jest wyższy od podatku naliczonego (występuje kwota podatku do zapłaty), czy też podatek należny jest równy lub niższy od podatku naliczonego. Tym samym też, o ile tylko podatnik spełni warunki uprawniające do odliczenia, będzie mógł z niego skorzystać za dany okres (w jednej z dwóch ustalonych form).

W związku z przekroczeniem limitu obrotów w wysokości 40.000 zł we wrześniu ubiegłego roku, w myśl obowiązującego do końca 2012 r. przepisu § 3 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 6 rozporządzenia z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień podatniczka - co do zasady - obowiązana była do rozpoczęcia ewidencjonowania po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w trakcie 2012 r. przekroczenie ww. kwoty obrotów, czyli od 1 grudnia 2012 r.

Z przedstawionego pytania wynika ponadto (co jest istotne w opisywanej sprawie), że 1 grudnia 2012 r. (tj. w terminie "obowiązkowego" rozpoczęcia ewidencjonowania obrotów przy użyciu kasy) podatniczka miała już zawieszoną działalność gospodarczą, a jej odwieszenie nastąpi z dniem 1 kwietnia 2013 r.

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia zawieszenia działalności gospodarczej. Kwestia ta zastała uregulowana w art. 14a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.), zgodnie z którym zawieszenie może trwać od 30 dni do dwudziestu czterech miesięcy. Podatnik sam ustala na jaki okres i począwszy od którego miesiąca chce zawiesić działalność. W czasie zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednakże w okresie zawieszenia działalności podatnik musi wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. W czasie trwania zawieszenia działalności podatnik ma m.in. prawo do wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmowania należności lub regulowania zobowiązań powstałych przed datą zawieszenia, jak też do wykonywania wszelkich obowiązków nakazanych przepisami prawa.

Na temat prawa do odliczenia kwoty ulgi przysługującej z tytułu zakupu kasy w trakcie zawieszenia działalności wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 21 kwietnia 2011 r., nr IPPP2/443-87/11-2/JW. Przede wszystkim zwrócił uwagę, że moment zakupu kasy rejestrującej w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej nie jest uregulowany ani w przepisach ustawy VAT ani w zakresie kas rejestrujących.

Stwierdził również: "(...) Wnioskodawczyni odliczenia może dokonać w deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego, lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym (...). Zatem w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej (...) Wnioskodawczyni nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej, bowiem Strona w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej nie rozpocznie ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej a odliczenia można dokonać w deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego. (...)"

Reasumując

Odnosząc powyższe do przedstawionego pytania, zdaniem redakcji, w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej, podatniczka nie ma prawa ubiegać się o zwrot kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej. W tym okresie nie rozpocznie ona bowiem ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy. Odliczenia kwoty w wysokości 90% ceny zakupu kasy (bez VAT) nie więcej niż 700 zł będzie mogła dokonać w deklaracji podatkowej dla potrzeb VAT za okres rozliczeniowy, w którym rozpocznie ewidencjonowanie lub za okresy następne (pod warunkiem spełnienia wszystkich wymogów określonych w rozporządzeniu w sprawie odliczeń). Podkreślić należy, że przepisy rozporządzenia w sprawie odliczeń określają jedynie moment, w którym odliczenie można rozpocząć, nie zawierają natomiast końcowych ograniczeń czasowych na jego dokonanie.