Sprzedaż środka trwałego przez podatnika świadczącego usługi zwolnione z ewidencjonowania w kasie fiskalnej

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług wywozu nieczystości stałych i płynnych, które podlegają zwolnieniu z ewidencjonowania w kasie fiskalnej. Obecnie zamierza sprzedać osobie fizycznej środek trwały. Czy sprzedaż ta spowoduje utratę prawa do zwolnienia, jeśli dotychczasowe obroty na rzecz osób fizycznych przekroczyły 40.000 zł?

Co do zasady sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych podlega ewidencji w kasie fiskalnej. Od tej zasady są jednak pewne wyjątki, które szczegółowo określa rozporządzenie w sprawie zwolnień.

W pytaniu wskazano, że dotychczas podatnik wykonywał jedynie czynności zwolnione przedmiotowo z ewidencjonowania, tj. usługi wywozu nieczystości (płynnych i stałych). Usługi te wymienione są w odpowiednio w poz. 4 ("usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; osady ze ścieków kanalizacyjnych") i poz. 6 ("usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu") załącznika do ww. rozporządzenia i na mocy § 2 ust. 1 pkt 1 ich sprzedaż do dnia 31 grudnia 2012 r. podlega zwolnieniu z ewidencjonowania przy użyciu kasy.

Podatnik zamierza jednak dokonać sprzedaży środka trwałego, a czynność ta nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego. Wobec powyższego należy rozważyć, czy możliwe będzie skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego ze względu na osiągane obroty lub zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego z tytułu udziału obrotów zwolnionych z ewidencjonowania w obrotach ogółem.

1. Zwolnienie ze względu na obroty

Podatnik kontynuujący działalność gospodarczą ma prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej, jeżeli kwota obrotu ze sprzedaży dla osób fizycznych i rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 40.000 zł (jeżeli wcześniej nie powstał wobec niego obowiązek ewidencjonowania).

Ustalając, czy limit zwolnienia z ewidencjonowania w kasie fiskalnej został przekroczony, należy uwzględnić jedynie sprzedaż dla osób prywatnych i rolników ryczałtowych (pomijając sprzedaż dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą).

Uwaga

Nie wyłącza się z tej kwoty sprzedaży usług i towarów, które na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień zostały zwolnione z ewidencjonowania, a wymienione w załączniku do tego rozporządzenia, np. sprzedaż usług związanych z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków.

Jeżeli limit obrotów w wysokości 40.000 zł zostanie przekroczony w trakcie roku, to co do zasady zwolnienie, o którym mowa, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekroczenie to nastąpiło.

Oznacza to, że podatnik obowiązany będzie do zaewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej, każdej sprzedaży nieobjętej zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania. Przy czym, jeżeli (po transakcji sprzedaży środka trwałego) nie wystąpi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz rolników ryczałtowych, nie wystąpi również obowiązek ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej.

Należy jednak mieć na uwadze, iż dokonanie nawet jednorazowej transakcji sprzedaży (nieobjętej zwolnieniem przedmiotowym) na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (czy też rolnika ryczałtowego) spowoduje, że sprzedaż ta powinna być zarejestrowana w kasie fiskalnej. Podatnik nie będzie musiał jednak ewidencjonować sprzedaży usług, o których mowa w pytaniu, ponieważ, jak wskazano powyżej na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień usługi te zwolnione są przedmiotowo z ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. (poz. 4 i 6 załącznika do rozporządzenia).

2. Zwolnienie ze względu na udział obrotów zwolnionych z ewidencjonowania w łącznym obrocie

Podatnicy, których obroty na rzecz osób fizycznych przekraczają (nawet znacznie) kwotę 40.000 zł, mają również możliwość korzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania w zakresie całej działalności, pod warunkiem, że przeważająca część ich obrotów dotyczy sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z ewidencjonowania. Zasada tego zwolnienia polega na określeniu progu proporcji, w której w liczniku ujmuje się usługi wymienione w poz. 1-32 załącznika do rozporządzenia, a w mianowniku cały obrót uzyskany ze sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Do przekroczenia tego progu - bez względu na wysokość osiągniętego obrotu - podatnik może korzystać ze zwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących.

Powyższe zwolnienie określone jest w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień i w roku 2012 dotyczy podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług wymienionych w poz. 1-32 załącznika do rozporządzenia, jeżeli w poprzednim roku podatkowym udział obrotów z tytułu tej sprzedaży w obrotach ogółem podatnika z działalności określonej w art. 111 ust. 1 ustawy był wyższy niż 80%.

Zwolnienie to może mieć zastosowanie w opisywanym przypadku i wydaje się opcją korzystniejszą dla podatnika. Z pytania wynika bowiem, że w ubiegłym roku (tj. 2011) podatnik wykonywał jedynie czynności zwolnione z ewidencjonowania, czyli udział obrotów zwolnionych z ewidencjonowania w łącznym obrocie przekroczył 80% (wynosił bowiem 100%). Podatnik zatem może korzystać z tego zwolnienia z ewidencjonowania w zakresie całej działalności.

Co do zasady zwolnienie to przysługuje do 31 grudnia 2012 r., jednak po upływie pierwszego półrocza 2012 r. należało dokonać ponownego przeliczenia struktury obrotów. W sytuacji przedstawionej w pytaniu, struktura sprzedaży za pierwsze półrocze była analogiczna jak w roku 2011 (100%). Dlatego też zwolnienie będzie mogło być stosowane, aż do zakończenia 2012 r., pomimo sprzedaży środka trwałego w drugim półroczu br.

Transakcja ta może wpłynąć na prawo do zwolnienia z ewidencjonowania dopiero w 2013 r., ponieważ do jego ustalenia będzie brana pod uwagę struktura obrotów za cały rok 2012.

Pamiętać jednak należy, że obecne rozporządzenie w sprawie zwolnień obowiązuje jedynie do 31 grudnia 2012 r.

W zakresie zwolnień przedmiotowo-podmiotowych, projekt nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień z 12 września 2012 r., którego treść znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl), przewiduje utrzymanie systemu zwolnień w przypadku podatników, u których udział wartości dostaw towarów i świadczonych usług wymienionych w części I załącznika w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80% (§ 3 ust. 1 pkt 3 projektu).

Jednakże w § 3 ust. 3 projektowanego rozporządzenia zawarto zastrzeżenie, że zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa nie stosuje się w przypadku podatników, którzy w pierwszym lub drugim półroczu poprzedniego roku podatkowego osiągnęli udział procentowy obrotu równy lub niższy niż 80%.

Według założeń, rozporządzenie ma wejść w życie 1 stycznia 2013 r., a określone w nim zwolnienia obowiązywać mają do 31 grudnia 2014 r.

Jeśli więc rozporządzenie wejdzie w życie w projektowanej wersji, ustalając prawo do zwolnienia z ewidencjonowania w 2013 r. ze względu na strukturę obrotów, Czytelnik musi dokonać wyliczenia proporcji sprzedaży za drugie półrocze 2012 r.