Zaprzestanie używania kasy fiskalnej

Od października 2017 r. prowadzę gabinet stomatologiczny. Z uwagi na to, że usługi świadczyłem dla osób prywatnych od początku sprzedaż swoją ewidencjonowałem w kasie fiskalnej (z papierowym zapisem kopii). Skorzystałem z ulgi z tytułu jej zakupu. Ostatnia sprzedaż została zaewidencjonowana w kasie w styczniu 2019 r. W lutym 2019 r. zawiesiłem prowadzenie działalności na miesiąc. Od marca 2019 r. zacząłem świadczyć usługi wyłącznie dla podmiotów gospodarczych. W tym okresie nie przeprowadziłem również żadnego przeglądu kasy. Obecnie chciałbym zlikwidować kasę. Czy mam obowiązek zwrotu ulgi?

Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży zakończą działalność gospodarczą lub nie poddadzą kas rejestrujących w obowiązującym terminie obowiązkowemu przeglądowi technicznemu przez właściwy podmiot prowadzący serwis kas (art. 111 ust. 6 ustawy o VAT). Ponadto, za niepoddanie kasy obowiązkowemu przeglądowi technicznemu naczelnik urzędu skarbowego nakłada na podatnika, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości 300 zł.

Dodatkowo w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie m.in. odliczenia lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas (Dz. U. z 2019 r. poz. 820) określono, że podatnik ma obowiązek zwrotu odliczonej lub zwróconej kwoty wydanej na zakup kasy, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy:

1) trwale zaprzestanie jej prowadzenia,

2) naruszy obowiązki, o których mowa w art. 111 ust. 3a pkt 12 lub ust. 3ab ustawy o VAT (m.in. nie zapewni połączenia kasy on-line z CRK).

W przypadku podatników zwolnionych z VAT, zwrotu ulgi powinni oni dokonać do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu.

Obowiązkowego przeglądu technicznego kasy dokonuje się, co do zasady, nie rzadziej niż co 2 lata. Termin pierwszego, obowiązkowego przeglądu liczony jest od dnia fiskalizacji kasy, przez którą należy rozumieć (w przypadku kas z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii) jednokrotną i niepowtarzalną czynność inicjującą pracę modułu fiskalnego z pamięcią fiskalną kasy, zakończoną wydrukiem dobowego raportu fiskalnego. Obowiązek kontrolowania terminowego przeglądu kasy spoczywa na użytkowniku tej kasy. W sytuacji wskazanej w pytaniu Czytelnik nie dokonał obowiązkowego przeglądu kasy fiskalnej, co wiąże się w jego przypadku z koniecznością zwrotu ulgi za kasę.

Jednak w sytuacji wskazanej w pytaniu Czytelnik jeszcze przed upływem dokonania obowiązkowego przeglądu kasy trwale zaprzestał prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy. NSA w wyroku z dnia 25 lipca 2017 r., sygn. akt I FSK 2112/15, uznał, że przy obliczaniu 3-letniego okresu używania kasy nie ma znaczenia ani data rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, ani okres ewentualnego jej zawieszenia. Zdaniem Sądu "używanie" kasy może wiązać się jedynie z faktycznym jej wykorzystywaniem, zgodnym z przeznaczeniem, tj. podatnik używa kasy jedynie w przypadku, gdy ewidencjonuje za jej pomocą obrót. Nie ma znaczenia przyczyna zaprzestania używania kasy. Podatnik zdaniem NSA będzie zobowiązany do zwrotu ulgi na zakup kasy także w sytuacji, gdy nie ma szansy rejestrować żadnych transakcji, np. z powodu braku klientów.

Przykład

Podatnik ewidencjonuje sprzedaż przy zastosowaniu jednej kasy rejestrującej. Pierwszego przeglądu technicznego kasy dokonał w dniu 2 listopada 2017 r. Następny przegląd powinien być dokonany najpóźniej 2 października 2019 r. Jednak ostatnia sprzedaż w tej kasie została zaewidencjonowana w styczniu 2019 r. Następnie podatnik nie ewidencjonował sprzedaży na tej kasie. Z uwagi na ten fakt podatnik miał obowiązek zwrotu ulgi do końca lutego 2019 r.